pl 
en 
Automatyczny Animator Rynku szybko stał się najpopularniejszym rozwiązaniem na zdecentralizowanych giełdach. Poznaj kluczowy element jego działania – pule płynności. Jak działają i co musisz wiedzieć, zanim zdecydujesz się wdrożyć je do swojej giełdy?
Co znajdziesz w artykule?
- Rola puli płynności w AMM
- Dlaczego pule płynności są ważne dla DEX-ów
- Jak działa pula płynności?
- Tokeny LP
- Jak korzystać z puli płynności?
Definicja
Pule płynności to pule aktywów cyfrowych zarządzanych przez inteligentne kontrakty, które umożliwiają wymianę tokenami i kryptowaluti na zdecentralizowanych giełdach. Aktywa deponowane są w pulach przez dostawców płynności - inwestorów i użytkowników platformy.
Pule płynności stanowią podstawę automatycznego animatora rynku (AMM), który zastępuje jedną stronę tzw. par transakcyjnych indywidualną pulą płynności.
Pule płynności na zdecentralizowanych giełdach
Pule płynności to jedno z najważniejszych rozwiązań dla obecnego ekosystemu DeFi. Dzieje się tak poniewaz większość dzisiejszych DEX-ów działa w modelu Automatic Money Maker, a pule płynności stanowią jego kluczową część.
Aby w pełni zrozumieć znaczenie puli płynności DeFi, powinniśmy najpierw przyjrzeć się różnym sposobom, na jakie DEX mogą obsługiwać handel.
Jak zdecentralizowane giełdy obsługują handel?
- Księga zamówień on-chain
- Książka zamówień off-chain
- Automatyczny animator rynku (Automatic Market Maker - AMM)
Obecnie najskuteczniejszy wydaje się ostatni z nich. Dlatego zdecydowana większość nowoczesnych DEX-ów opiera się własnie na AMM. Ponieważ pule płynności stanowią jego podstawę, ich znaczenie dla całego sektora DeFi jest niezaprzeczalne.
Problemy z księgami zamówień
Przed pojawieniem się pierwszych automatycznych animatorów rynku zapewnienie wystarczającej płynności było jednym z najistotniejszych problemów zdecentralizowanych giełd. Szczególnie dla nowych DEX-ów z niewielką liczbą kupujących i sprzedających. Czasami znalezienie wystarczającej ilości osób, które chciałyby zostać stroną w parze handlowej okazywało się niemożliwe.
W takich przypadkach model peer-to-peer nie płynności na wystarczającym poziomie. Pytanie brzmiało, jak poprawić tę sytuację bez wdrażenia pośrednika, co doprowadziłoby do utraty kluczowej wartości dla ekosystemu DeFi – decentralizacji. Odpowiedź przyszła wraz z AMM.
Pary handlowe
Posłużmy się przykładem Etheru i Bitcoina, aby opisać, jak działają pary handlowe na zdecentralizowanych giełdach w modelu księgi zleceń:
Jeśli użytkownicy chcą wymienić swoje ETH na BTC, muszą znaleźć innego tradera, który będzie chciał sprzedać BTC za ETH. Ponadto obydwoje musza przystać na ustaloną cenę.
O ile w przypadku popularnych kryptowalut i tokenów znalezienie pary handlowej nie powinno stanowić problemu, o tyle sprawy komplikują się, gdy chcemy handlować nieco bardziej alternatywnymi aktywami.
Istotna różnica między księgami zleceń a automatycznymi animatorami rynku polega na tym, że drugi z nich nie wymaga istnienia par handlowych. Wszystko dzięki pulom płynności.
Pule płynności w AMM
Automated Market Maker (AMM) to zdecentralizowany protokół wymiany, który opiera się na inteligentnych kontraktach w celu ustalenia ceny tokenów i zapewnienia płynności. W modelu AMM aktywa są wyceniane zgodnie z algorytmem wyceny i formułą matematyczną, a nie z księgą zamówień.
Można powiedzieć, że pule płynności stanowią kluczowy element tego systemu. W AMM jedna ze stron pary handlowej, którą znamy z tradycyjnych giełd i modelu księgi zleceń, zostaje zastąpiona pojedynczą pulą płynności. Dlatego użytkownicy handlują zasobami cyfrowymi z pulą płynności, a nie innymi użytkownikami.
P2P kontra P2C
Peer-to-peer to prawdopodobnie jeden z najbardziej powszechnych terminów w ekosystemie DeFi. Przez długi czas stanowił on podstawową ideę zdecentralizowanego handlu.
Jednak rozwój technologii blockchain i kreatywność programistów stworzył nowe możliwości. W P2C - modelu peer-to-contract to inteligenty kontrakt staję się jedną ze stron w transakcji. Ponieważ po urochomieniu smart kontraktu, żaden centralny organ nie może wpłynac na jego działanie, P2C nie zagraża decentralizacji.
Rozwiązania typu peer-to-contract jest właśnie AMM, ponieważ transakcje odbywają się w nim między użytkownikami a inteligentnym kontraktem.
Dostawcy płynności
Skąd pochodzą środki w pulach płynności?
Odpowiedź może brzmieć dość zaskakująco: tokeny dodawane są do puli płynności przez użytkowników giełdy. A dokładniej, dostawców płynności (liquidity providers tokens).
Aby zotać dostawcą płynności, użytkownik deponuje obydwa aktywa reprezentowane w puli. Zyski dostawców płynności różnią się w zależności od platformy. Na przykład w przypadku Uniswap 0,3% każdej transakcji trafia do dostawców płynności.
Osiąganie zysków w zamian za zapewnienie płynności jest często nazywane wydobywaniem płynności - liquidity minning.
Jak działają pule płynności?
Zasadniczo pula płynności tworzy rynek dla określonej pary aktywów.. Po utworzeniu nowej puli pierwszy dostawca płynności ustala początkową cenę i stosunek podaży dwóch aktywów. Ten stosunek pozostanie taki sam dla wszystkich innych inwestorów, którzy ostatecznie zdecydują się na udział w puli.
Pule płynności utrzymują wartości aktywów zbieżne z cenami rynkowymi poprzez implementację algorytmów AMM, które utrzymują stosunek ceny między tokenami w danej puli.
Różne AMM używają różnych algorytmów. Na przykład Uniswap używa następującej formuły:
a * b = k
Gdzie „a” i „b” to liczba tokenów będących przedmiotem obrotu w puli płynności DeFi. Ponieważ „k” jest stałe, całkowita płynność puli musi zawsze pozostać taka sama. Różne AMM używają różnych formuł. Wszystkie jednak ustalają cenę algorytmicznie.
Zarabianie na opłatach transakcyjnych
Dobra pula płynności musi być zaprojektowana w taki sposób, aby zachęcić użytkowników do inwestowania w nią swoich aktywów. Bez tego zapewnienie płynności na wystarczającym poziomie nie będzie możliwe.
Dlatego większość giełd decyduje się na dzielenie zysków generowanych przez opłaty transakcyjne z dostawcami płynności. W niektórych przypadkach (np. Uniswap) wszystkie opłaty trafiają do dostawców płynności. Jak wygląda to w praktyce? Jeśli depozyt użytkownika stanowi 5% aktywów zablokowanych w puli, otrzyma on równowartość 5% naliczonych opłat transakcyjnych tej puli. Zysk zostanie wypłacony w tokenach dostawcy płynności.
Tokeny dostawcy płynności (tokeny LP)
W zamian za zdeponowanie swoich tokenów dostawcy płynności otrzymują specjalne tokeny, często nazywane tokenami dostawców płynności (Liquidity Providers tokens).
Tokeny LP odzwierciedlają wartość aktywów zdeponowanych przez inwestorów. Jak wspomnieliśmy powyżej, tokeny te są często używane również do rozliczania zysków w zamian za zapewnienie płynności.
Zwykle, gdy token jest w jakiś sposób postawiony lub zdeponowany, nie można go używać ani nim handlować, co przyczynia się do obniżenia płynności całego systemu. To problematyczne, bo jak często powtarzamy, w przestrzeni DeFi płynność ma kluczową wartość.
Tokeny LP umożliwiają nam zwiekszyć płynność zastawianych aktywów, które normalnie zostałyby zamrożone, dopóki dostawcy nie zdecydaliby się ich wypłacić. Dzięki tokenom LP każdy token może zostać użyty wielokrotnie, pomimo zainwestowania w jedną z pul płynności DeFi.
Rozwiązanie to otwiera ponadto zupełnie nowe możliwości związane z pośrednimi formami obstawiania.
Yield Farming a pule płynności
Rolnictwo zysku odnosi się do uzyskiwania zysków z zastawiania tokenów w wielu pulach płynności DeFi. Zasadniczo dostawcy płynności mogą umieszczać swoje tokeny LP w innych protokołach i uzyskiwać za to kolejne tokeny płynności.
Jak wygląda to w praktyce?
Z perspektywy użytkownika wszystko odbywa się w dość prosty sposób:
- Lokujemy aktywa w puli płynności
- Odbieramy tokeny LP
- Deponujemy lub zastawiamy tokeny LP w innymi protokole pożyczkowym
- Zarabiamy na obydwu protokołach
Ważne: Aby wycofać udziały z początkowej puli płynności, należy wymienić swoje tokeny LP.
Jak wykorzystać pule płynności w swoim DEX-ie?
Zdecentralizowane finanse rozwijają się w zawrotnym tempie, ciągle przynosząc nowe możliwości. Ponadto liczba osób zainteresowanych inwestycjami DeFi rośnie z dnia na dzień, stąd popularność opcji takich jak wydobywanie płynności w ostatnim czasie znacząco wzrosła. Decydując się na uruchomienie własnego DEX-a musisz być tego świadomy.
Jak wspomniałem, płynność ma kluczowe znaczenie dla zdecentralizowanych finansów, a w szczególności dla DEX-ów. Pule płynności nie mogą istnieć bez inwestorów, którzy te płynność dostarczą. Ich niedobór moze doperowadzić do poślizgów (przeczytasz o nich w naszym artykule o AMM). A w konsekwencji do niskiej konkurencyjności giełdy. Z drugiej strony, w przypadku nowego DEXu jest to nadal łatwiejsze niż przyciągnięcie wystarczającej liczby kupujących i sprzedających, którzy umożliwiliby płynny handel w modelu księgi zamówień.
Wdrażanie pul płynności w DEX wymaga nie tylko doświadczenia programistów blockchain, którzy biegle posługują się protokołami DeFi, ale także silnej i dobrze zaplanowanej strategii biznesowej. Dlatego wybór partnera technologicznego, który ma wcześniejsze doświadczenie zarówno w rozwoju blockchain, jak i doradztwie biznesowym w dziedzinie zdecentralizowanych finansów, może być optymalnym rozwiązaniem.
Chcesz zdobyć więcej wiedzy z pierwszej ręki na temat tworzenia i wdrażania pul płynności? Nie wahaj się spytać naszych profesjonalistów, którzy chętnie odpowiedzą na Twoje pytania.
