pl 
en 
Wiele osób uważa staking jako alternatywę dla górnictwa. To działalność w której nie trzeba posiadać i doglądać skomplikowanej aparatury, a jedynie przechowywać środki w konkretnym portfelu kryptowalutowym. Dzięki temu zapewnione jest bezpieczeństwo oraz płynne działanie danej sieci blockchaina. Stakowanie to w skrócie blokowanie kryptowalut, które pozwala otrzymać nagrody w postaci jednostek danej kryptowaluty. Większość projektów pozwala na stakowanie aktywów cyfrowych bezpośrednio z portfela kryptowalutowego. Istnieją także giełdy, które w ramach swojej działalności zapewniają użytkownikom usługę stakowania. Taką giełdą jest np. Binance. Aby w pełni rozumieć pojęcie stakowania musimy zapoznać się z działaniem Proof of Stake (PoS) oraz Delegated Proof of Stake (DPoS).
Czym jest Proof of Stake (PoS)?
Algorytm Proof of Stake, to mechanizm konsensusu, który pozwala blockchainom oszczędzać energię zachowując jednocześnie odpowiednią decentralizację. Powyższy mechanizm powstał, aby wyeliminować luki i problemy obecne w algorytmie stosowanym w sieci Bitcoina.
W sieci bitcoina górnicy rywalizują o to, kto rozwiąże najszybciej łamigłówkę matematyczną. Podmiot, który dokona tego w najkrótszym czasie dodaje blok i otrzymuje wynagrodzenie w postaci BTC. Sam problem związany jest z wielością arbitralnych obliczeń i wymaganej do tego energii elektrycznej, co uważane jest za duży minus pod względem kosztów.
Warto podkreślić, że Istnieje sposób na utrzymanie decentralizacji sieci bez ponoszenia wysokich kosztów obliczeniowych w związku z rozwiązywaniem zagadek. Rozwiązaniem problemu jest Proof of Stake, którego główny cel to potwierdzanie bloków i wykorzystywanie inwestycję „wewnętrzną” (własną kryptowalutę) zamiast „zewnętrznej” (prąd, koparki). Uczestnicy sieci mogą “blokować” swoje monety. Potem, w różnych odstępach czasu protokół losowo przypisuje prawo do zatwierdzenia bloku dla jednego z uczestników. Szansa na bycie wylosowanym nie zależy od tego, kto tworzy blok, lub jak szybko rozwiązuje zagadki. Zależy ona natomiast od tego, ile blokujemy monet. Czyli im więcej poświęcamy kapitału, tym większa szansa, że zostaniemy wylosowani. Inna korzyść w PoS jest taka, że atakowanie sieci blockchain jest dużo bardziej kosztowne, gdyż skuteczny atak wymagałby posiadania co najmniej 51% wszystkich istniejących kryptowalut danego blockchaina. Oczywiście taki atak jest tym łatwiejszy, im tańsza i bardziej dostępna jest dana kryptowaluta. Hakowanie ma również większy wpływ na modele zarządzania PoS niż na PoW. Po zhakowaniu danej sieci górnicy tracą, więcej niż tylko swoją kryptowalutę; tracą swoje miejsce na platformie. Jest to znaczny problem, który doprowadził do powstania Delegated Proof of Stake (DPoS).
Czym jest Delegated Proof of Stake (DPoS)?
Proof of Stake ma również alternatywną opcję, która powstała w 2014 roku, a stworzył ją Daniel Larimer. Metoda nazywa się Delegated Proof of Stake (DPoS). Działanie to zostało po raz pierwszy przetestowane jako część blockchainu BitShares, lecz w niedługim odstępie czasu inne sieci przejęły ten model.
Działanie DPoS można porównać do posiadanych udziałów w spółce.
Metoda ta pozwala użytkownikom traktować posiadane kryptowaluty niczym głosy, których siła jest proporcjonalna do ich liczby. Dzięki tym głosom dokonuje się wyboru delegatów, których zadaniem jest zarządzanie łańcuchem bloków w imieniu swoich wyborców, co zapewnia im konsensus oraz bezpieczeństwo. Siła każdego z interesariuszy (posiadaczy kryptowalut) jest zależna od ilości posiadanych kryptowalut.
Zaletą DPoS jest np. to, że można osiągnąć konsensus przy małej liczbie węzłów walidujących. Takie działanie doprowadza do zwiększenia wydajności sieci.
Na czym polega stakowanie?
Pamiętajmy, że algorytmy Proof of Stake jak (PoS) i Delegated Proof of Stake (DPoS) wymagają stakingu do prawidłowego funkcjonowania. Uczestnicy, którzy blokują większe kwoty, zwiększają prawdopodobieństwo tego, że zostaną wybrani na następnego walidatora w bloku. Takie zachowanie umożliwia wytwarzanie bloków bez konieczności posiadania skomplikowanego i drogiego sprzętu wydobywczego, którym jest na przykład układ ASIC.
Warto podkreślić, że wydobycie kryptowalut za pomocą układów ASIC wymaga zainwestowania dużych środków w sprzęt, a staking jako jedyny wymóg stawia wyłącznie inwestycję w daną kryptowalutę i zamrożenie swojego kapitału. Staking może na pierwszy rzut oka przypominać odkładanie pieniędzy na lokatę w banku, jednak w tym wypadku zamrożone aktywa zapewniają prawidłowe funkcjonowanie sieci blockchain, a odsetki naliczane są w kryptowalutach.
Dodatkowo trzeba mieć świadomość faktu, że każdy blockchain PoS ma konkretną walutę stakowania. Istnieją sieci, które wykorzystują system dwóch tokenów polegający na tym, że nagrody są wypłacane za pomocą odrębnego tokenu (dla przykładu: zamrażasz kryptowalutę „x”, otrzymując w nagrodę kryptowalutę „y”).
Nagrody za stakowanie
Jak oblicza się nagrody za staking? Odpowiedź na to pytanie wymaga rozpatrzenia kilku elementów. Pamiętajmy, że sieć blockchain nie jest jednolita, a tym samym każda z jej części może korzystać z różnych metod obliczania nagród. Indywidualne projekty oferują rozmaite nagrody. Czynniki, które mają wpływ na nagrody w stakowaniu to:
- Czas aktywnego stakowania przez walidatora
- Ilość „zamrożonych” monet
- Stopa inflacyjna środków
- Łączna suma stakowanych monet w sieci
Co ciekawe - niektóre sieci nagradzają za staking w sposób procentowy. Tego rodzaju nagrody trafiają do walidatorów w formie rekompensaty za inflację, która z kolei zachęca użytkowników sieci do tego, aby wydawali monety, a nie skupiali się na ich przechowywaniu. Ile można na tym zarobić?
Przykładowo staking kryptowaluty LUNA oferował użytkownikom zaledwie 1,5% rocznie, a zastawione aktywa podlegają 21-dniowemu okresowi odblokowania środków. Innym projektem, który wzbudził większe zainteresowanie był Cosmos (ATOM), który oferował roczny zwrot z inwestycji w wysokości ok. 8%.
Co to jest staking pool?
Staking pool to miejsce, gdzie grupa osób posiadających dane kryptowaluty łączy je razem z innymi, w celu zmaksymalizowania szans na to, aby móc sprawdzać bloki i otrzymywać nagrody. Mówiąc prościej - staking pool to miejsce, gdzie stakuje się w sposób grupowy. Łącząc stakowanie, użytkownicy staking pool’a dzielą się nagrodami proporcjonalnie do swojego wkładu.
Zarówno wiedza, jak i czas to elementy niezbędne, aby utworzyć, a następnie utrzymać staking pool’a. Tego rodzaju poole wydobywcze są najskuteczniejsze w sieciach, gdzie próg wejścia jest odpowiednio wysoki. Mając to na uwadze, wielu dostawców pool’i pobiera opłaty od nagród, które otrzymują uczestnicy. Pamiętajmy, że istnieje zabezpieczenie w postaci tego, że zawsze wymagane jest minimalne saldo, ustalone po to, by odstraszyć chętnych do złośliwego stakowania.
Znaczna część staking pool’i wymaga niskiego, minimalnego salda, jednakże często nie idzie to w parze z dodatkowym czasem, w którym moglibyśmy dokonać wypłaty. Tym samym dołączenie do staking poola zamiast gry „solo” może być bardzo atrakcyjnym rozwiązaniem dla osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę z taką formą zarabiania.
Co to jest cold staking?
Cold staking to proces w portfelu, który odbywa się bez dostępu do internetu, tak samo, jak „cold wallet”. Podczas stakowania monet są one zamrażane w portfelu. Jeśli portfel jest podłączony do sieci blockchain, nazywa się go gorącym portfelem, ponieważ jest podłączony do internetu i staje się podatny na ataki. Proces cold stakingu możemy przeprowadzić m.in. za pomocą portfela sprzętowego. Ciekawostką jest fakt, że istnieje możliwość uzyskania tego efektu przy wykorzytaniu portfela air gap. Średnia nagroda, jakiej możesz się spodziewać, przy zastosowaniu tej metody wynosi około 2%.
Sieci, które obsługują „cold staking” dają możliwość stakowania, jednocześnie gwarantując bezpieczne przechowywanie swoich funduszy w trybie offline, przy czym czynią to wyłącznie dla użytkowników działających w trybie cold staking. Jeżeli interesariusz przetransferuje swoje aktywa z portfela, to automatycznie zrzeka się nagrody. Cold staking to metoda korzystna dla dużych graczy, którzy nie tylko stawiają na maksymalną ochronę swoich środków, ale jednocześnie chcą wesprzeć przy tym sieć.
Jakie kryptowaluty można stakować?
W chwili obecnej spośród kilku tysięcy kryptowalut połowa z nich oparta jest na algorytmie PoS. Poniżej wyróżniamy najpopularniejsze z nich:
- XLM
- DASH
- NOW
- NEO
- BNB
- ADA
- ALGO
- DOT
- XLM
- CELO
- BTS
- TRON
- PIVX
- NEBL
Algorytm konsensusu DPoS został stworzony przez Daniela Larimera, a główne kryptowaluty, które są oparte o taką technologię to:
- TRX,
- LUNA
- EOS,
- XTZ
- ICX
- LISK
- BAND
W związku z faktem, że technologia blockchain i kryptowaluty są wyjątkowo oryginalnym i różnorodnym ekosystemem, to należy zaznaczyć, że kryptowaluty posiadają duży potencjał, aby stać się stałym źródłem zarobku. Staking jest metodą tańszą i prostszą w stosunku do górnictwa, a staking pool jeszcze bardziej ułatwia proces inwestowania. Z tego powodu warto znać w/w pojęcia.
