Termin "efekty sieciowe" często pojawia się jako czynnik leżący u podstaw ekspansywnego wzrostu kryptowalut. Ale co dokładnie oznaczają efekty sieciowe w projektach kryptowalutowych i dlaczego są tak ważne? W swojej istocie, efekt sieciowy występuje, gdy produkt lub usługa staje się bardziej wartościowa, im więcej osób z niej korzysta. To zjawisko nie jest wyłączne dla ery cyfrowej; miało wpływ na przyjęcie i sukces technologii sięgających od telefonu po internet. Jednakże, w kontekście kryptowalut, efekty sieciowe nie tylko napędzają adopcję, ale są również bezpośrednio skorelowane z kapitalizacją rynkową. Ten artykuł zagłębia się w mechanikę efektów sieciowych w krypto i omawia, jak bardzo adopcja wpływa na wartość projektów.

Mierzenie Efektów Sieciowych

Jedną z najbardziej rozpoznawalnych metod mierzenia tych efektów jest Prawo Metcalfe'a, które zakłada, że wartość sieci jest proporcjonalna do kwadratu liczby jej użytkowników. Badania wykazały, że to prawo szczególnie dobrze stosuje się do sieci blockchain. W praktyce, bazę użytkowników (N) mierzymy jako liczbę węzłów lub aktywnych adresów.

Bitcoin i Ethereum - Case Studies

• Bitcoin: Jako pierwsza kryptowaluta, Bitcoin wykazał znaczącą korelację między wielkością swojej sieci a wartością. Dane historyczne pokazują, że okresy szybkiego wzrostu liczby aktywnych portfeli są ściśle śledzone przez wzrosty ceny rynkowej Bitcoina. Współczynnik korelacji Pearsona między ceną BTC a kwadratem liczby węzłów wynosi około 0,9. W przypadku liczby aktywnych adresów jest to około 0,95. Ten wzorzec podkreśla, jak ważne są efekty sieciowe.
• Ethereum: Użyteczność Ethereum wykracza poza zwykłe transakcje finansowe, obejmując smart kontrakty i zdecentralizowane aplikacje (DApps). Ta dodatkowa funkcjonalność przyciąga różnorodną bazę użytkowników, dodatkowo wzmacniając jego efekty sieciowe. Współczynnik korelacji Pearsona przyjmuje wartości podobne jak w przypadku BTC.

Efekty Sieciowe i Adopcja Kryptowalut

Adopcja kryptowalut jest znacząco wspierana przez efekty sieciowe, które nie tylko zwiększają wartość cyfrowej waluty, ale także przyczyniają się do jej powszechnej akceptacji i użytkowania. W miarę wzrostu sieci użytkowników, kryptowaluta staje się bardziej użyteczna i pożądana, tworząc korzystny cykl, który przyciąga jeszcze więcej użytkowników. Jest to szczególnie widoczne w kontekście płatności i przekazów pieniężnych, gdzie wartość sieci kryptowaluty rośnie wraz z liczbą osób i instytucji chętnych do akceptacji i transakcji w walucie.

Zwiększanie Bezpieczeństwa i Wiarygodności

Jednym z kluczowych sposobów, w jakie efekty sieciowe przyczyniają się do adopcji kryptowalut, jest poprawa bezpieczeństwa i wiarygodności sieci. Technologia blockchain, będąca podstawą większości kryptowalut, staje się bardziej bezpieczna, im więcej uczestników dołącza do sieci. Zdecentralizowany charakter blockchainu sprawia, że coraz trudniej jest złośliwym aktorom naruszyć integralność sieci, co z kolei wzmacnia zaufanie użytkowników do systemu. To zwiększone bezpieczeństwo jest bezpośrednim skutkiem efektów sieciowych, ponieważ większa sieć zapewnia lepszą odporność na ataki.

Zwiększanie płynności na rynku

Większa baza użytkowników oznacza więcej transakcji i, co za tym idzie, większą płynność, co ułatwia użytkownikom kupowanie i sprzedawanie bez powodowania znaczących wahań cen. Jest to szczególnie ważne dla Dapps, których natywne tokeny są handlowane na DEX-ach takich jak Uniswap. Powszechną praktyką jest, że zespoły zapewniają początkową płynność, która sprzyja handlowi, ale znacznie lepiej, gdy płynność ta jest zapewniana przez użytkowników.

Metody Zwiększania Efektów Sieciowych

Bardzo silna korelacja między wartością projektów blockchainowych a ich bazą użytkowników jasno pokazuje, że adopcja jest bardzo ważna. Jak więc projekty powinny sprzyjać wzrostowi swojej bazy użytkowników?

Aidropy

Airdropy są bardzo powszechnym (i stosunkowo tanim) sposobem na zwiększenie bazy użytkowników sieci na jej początku. Sposób ich działania jest następujący: projekty przydzielają pewną liczbę tokenów (np. 1% całkowitej podaży) osobom, które angażują się w projekt. Na przykład, projekt może ogłosić, że osoby, które retweetują i polubią ich posty na X określoną liczbę razy, otrzymają pewną liczbę tokenów. Innym rodzajem zaangażowania może być uczestnictwo w testnecie i dostarczanie feedbacku założycielom. Airdropy są skuteczne, ponieważ nawet jeśli tylko 5% tych przyciągniętych użytkowników zostanie na dłuższy okres, to i tak jest to świetny zwrot z inwestycji.

Subsydiowane Incentywy

Kiedy projekt dopiero się rozpoczyna, dobrym pomysłem może być przeznaczenie części kapitału na wyższe incentywy dla wczesnych użytkowników. Przykładem może być zapewnienie wyższego APY dla stakerów (jak 10%, zamiast 5%) przez pierwsze 6 miesięcy. Chociaż takie subsydiowane zachęty są dobre na początku, muszą kiedyś się skończyć. Dzieje się tak, ponieważ są niezrównoważone w długim terminie. Przykładem tego, co może się stać, jeśli niezrównoważone zachęty potrwają zbyt długo, jest protokół Anchor. Anchor chciał przyciągnąć wielu użytkowników i osiągnąć efekty sieciowe, oferując 15% APY. W tym sensie odniósł sukces, ale ponieważ nie zakończył programu w odpowiednim czasie, protokół stał się niewypłacalny i zbankrutował. Niemniej trzeba przyznać, że podczas gdy sieć jeszcze funkcjonowała to jej wzrost był naprawdę wykładniczy.

Inspirująca Wizja

Prawdopodobnie najbardziej zrównoważonym i organicznym sposobem na zwiększenie bazy użytkowników jest pokazanie społeczności inspirującej wizji związanej z projektem. Chodzi o stworzenie protokołu, który w pewien sposób obiecuje zmienić świat na lepsze. Przykładem może być Cardano, które zdobyło ogromną bazę fanów skupioną wokół swojej misji. Stało się tak pomimo kiepskich warunków użytkowania protokołu w początkowej fazie.

Wyzwania i Ograniczenia

Pomimo pozytywnego wpływu efektów sieciowych na adopcję projektów kryptowalutowych i ich wartość, należy zauważyćpewne znaczące wyzwania i ograniczenia.

Problemy ze skalowalnością

Podstawowym wyzwaniem, jakie stawiają efekty sieciowe, jest skalowalność. W miarę wzrostu sieci, leżąca u jej podstaw technologia blockchain musi być w stanie obsłużyć rosnącą liczbę transakcji szybko i efektywnie. Jednak wiele kryptowalut, w tym Bitcoin i Ethereum, napotkało trudności w skalowaniu swoich sieci, aby sprostać zapotrzebowaniu, nie naruszając przy tym bezpieczeństwa lub decentralizacji. Jest to najważniejszy czynnik hamujący adopcję, ponieważ wielu użytkowników woli korzystać z scentralizowanego systemu płatności, po prostu dlatego, że jest on bardziej wydajny. Przykładowo VISA może przetwarzać 24k TPS (transakcji na sekundę), podczas gdy BTC może przetwarzać 7 TPS.

Podsumowanie

Chociaż efekty sieciowe są potężnym motorem napędowym adopcji i wartości kryptowalut, stwarzają również znaczące wyzwania w kontekście skalowalności, które muszą zostać rozwiązane. Jednak w przypadku powstających projektów korzyści płynące ze zwiększonej adopcji przeważają nad kosztami, i pokazano, że największym czynnikiem wpływającym na wartość tych projektów jest ich baza użytkowników.

Jeśli szukasz sposobów na zwiększenie liczby użytkowników swojego projektu DeFi, prosimy o kontakt na adres contact@nextrope.com. Nasz zespół jest gotów pomóc Ci stworzyć strategię, która zwiększy twoją społeczność i zapewni długoterminowy wzrost.

FAQ

Czym są efekty sieciowe?

• Efekty sieciowe to termin opisujący sytuację, gdy wartość sieci rośnie więcej niż proporcjonalnie w stosunku do liczby użytkowników.

Jak efekty sieciowe wpływają na wycenę projektu?

• Istnieje bardzo silna korelacja między kwadratem liczby aktywnych adresów/węzłów a kapitalizacją rynkową projektów.

Jak zwiększyć bazę użytkowników i występowanie efektów sieciowych w moim projekcie?

• Poprzez budowanie społeczności. Można to osiągnąć, poprzez zasianie inspirującej wizji, airdropy i subsydiowane incentywy dla użytkowników.

Tokenomia jest często definiowana jako dziedzina zajmująca się określaniem i ocenianiem cech ekonomicznych kryptograficznego tokenu. Dziś większość projektów blockchain finansuje swoje operacje poprzez sprzedaż tokenów. Z tego powodu, założyciele muszą mieć dobrą znajomość procesu projektowania tokenomii. Co zaskakujące, badania pokazują, że w większości przypadków projektowanie tokenomii jest nieracjonalne i oparte na intuicji. W tym artykule podchodzimy do tematu z perspektywy wspartej danymi empirycznymi i sprawdzonymi w działaniu.

Na Co Zwrócić Uwagę?

Optymalna tokenomia zależy od szczegółów projektu. Częścią tego jest decydowanie, jakie zachowania chcesz zachęcić (lub zniechęcić) w sposób, który jest zgodny z interesami projektu. Jest to trudne zadanie, ponieważ musisz zidentyfikować każde istotne zachowanie użytkownika i odpowiadające mu zachęty. Musisz także wybrać parametry ilościowe, które zapewnią odpowiednią równowagę. W przypadku protokołów DeFi ryzyko systemowe jest szczególnie wysokie. Arbitralne parametry i założenia często prowadzą do negatywnych sprzężeń zwrotnych i podatności na ataki. Z tego powodu wszystkie systemy tokenomiczne powinny być poddane testom i zweryfikowane przed wydaniem.

Najważniejsze Reguły

Istnieje wiele dobrych praktyk, których założyciele powinni przestrzegać podczas projektowania tokenomii dla swojego projektu. Krótko omówimy najważniejsze z nich.

Użyteczność Przede Wszystkim

To może wydawać się oczywiste, ale pozwól mi wyjaśnić... To, co ma znaczenie w kontekście tokenomii, to użyteczność twojego tokenu - to nie jest to samo, co użyteczność twojego produktu. Popyt na produkty blockchain nie przekłada się automatycznie na popyt na ich natywne tokeny! Chociaż adopcja twojego produktu przez użytkowników jest ważna, to nie wystarczy. Musisz powiązać wartość twojego tokenu z sukcesem produktu. Można to zrobić poprzez różne mechanizmy przechwytywania wartości, np. redystrybucję zysków wśród posiadaczy tokenu.

(PS. Governance i staking zdecydowanie nie są wystarczające!)

Spójrz na Podobne Projekty

Podczas projektowania tokenomii warto szukać projektów podobnych do tego, który tworzysz. Im bardziej podobne, tym lepiej. Przeczytaj ich dokumentacje techniczne (whitepaper), zbadaj ich tokenomię i przyjrzyj się kluczowym metrykom. Następnie zadaj sobie pytanie - co zrobili dobrze, a jakie popełnili błędy? Z pewnością znajdziesz jakąś inspirację. Kluczową metryką, którą możesz użyć przy decydowaniu o początkowej wycenie twojego projektu, jest Total Value Locked/Market Capitalization

Minimalizuj Zmienność Cen

Jako founder kluczową metryką, która zadecyduje, czy ludzie nazwą cię geniuszem czy oszustem, jest cena twojego tokenu. Z tego powodu wiele zespołów optymalizuje tokenomię pod kątem wysokiej ceny tokenu ponad wszystko. Często robi się to, oferując niezrównoważony procent w zamian za stakowanie tokenów. Inne popularne wybory to spalanie (burning) tokenów lub programy skupu tokenu finansowane czymś innym niż przychody. Chociaż te mechanizmy mogą napędzać marketing i podnosić cenę, nie zwiększają wartości samego protokołu. Rezultatem jest wysoka zmienność i brak odporności na ataki spekulacyjne oraz niekorzystne warunki rynkowe. Ironią jest, że optymalizacja pod kątem wysokiej ceny zwykle prowadzi do odwrotnego efektu. Zamiast tego powinieneś skupić się na minimalizowaniu zmienności, ponieważ sprzyja to zrównoważonemu wzrostowi.

Podażowa Strona Tokenomii

Tokenomia strony podażowej odnosi się do wszystkich mechanizmów, które wpływają na liczbę tokenów w obiegu i ich strukturę alokacji.

Chociaż podaż jest ważna dla projektowania tokenomii, nie jest tak znacząca, jak wielu ludzi myśli. Mechanizmy takie jak staking czy spalanie powinny być zaprojektowane tak, aby wspierać użytkowanie produktu i nie kreują wartości same w sobie.

Ograniczona czy Nieograniczona Podaż

Założyciele przywiązują dużo uwagi do wyboru między ograniczoną a nieograniczoną podażą tokenu. Panuje powszechne przekonanie, że ustalenie maksymalnego limitu podaży zwiększa wartość obecnie krążących tokenów. Badania pokazują, że to nie ma większego znaczenia, a nawet tokeny bez ograniczonej podaży statystycznie radzą sobie nieco lepiej.

Stopa Inflacji

Projekty powinny dążyć do niskiej, stabilnej inflacji. Z wyjątkiem gdy roczna stopa inflacji przekracza 100%, istnieje bardzo mało korelacji między tempem zmian podaży a ceną tokenu. Z tego powodu zaleca się dostosowanie emisji tokenów w sposób, który sprzyja aktywności w protokole. Rozsądna stopa inflacji, która nie wpłynie na cenę, mieści się w przedziale 1-5% miesięcznie.

Alokacja

Standard w branży wygląda w przybliżeniu w ten sposób:

Popytowa Strona Tokenomii

Strona popytowa tokenomii dotyczy subiektywnej chęci ludzi do kupowania tokenów. Powody mogą być różne. Może to być ze względu na użyteczność tokenów, spekulacje, lub zachęty finansowe zapewnione przez twój protokół. Czasami ludzie działają irracjonalnie, więc popyt na tokeny musi być rozważany w kontekście ekonomii behawioralnej.

Rola Incentyw

Podstawowym bodźcem, który napędza popyt na twój token, powinna być jego użyteczność. Użyteczność tokena to jego realne zastosowanie lub sposób, w jaki przechwytuje wartość generowaną przez użytkowanie twojego produktu. Staking, zapewnianie płynności, polityka deflacyjna i inne mechanizmy kontroli podaży mogą wspierać akumulację wartości tokenów. Powszechnym sposobem są skupy tokena finansowane z przychodów. Projekty mogą używać zebranych opłat, aby kupować swoje tokeny na zdecentralizowanych giełdach (DEX-ach). Kupione tokeny można spalić (burning) lub przeznaczyć do funduszu na dalszy rozwój projektu.

Jak zaprojektować incentywy

• Uczyń je namacalnymi. Jeśli chcesz promować pożądane zachowania w ekosystemie, musisz zapewnić rzeczywiste nagrody. Ludziom nie zależy na prawach do zarządzania, ponieważ te prawa nie przekładają się na żadną wartość pieniężną. Z drugiej strony, dbają o nagrody za staking, które mogą sprzedać z zyskiem.
  
• Uczyń je łatwymi do zrozumienia. Jeśli chcesz zachęcać lub zniechęcać do określonych zachowań użytkowników, powinieneś jasno wyjaśnić, jak działają incentywy. Użytkownicy często nie mają czasu, aby zagłębiać się w Twoją dokumentację techniczną. Jeśli nie zrozumieją, jak działa Twój produkt, to z niego nie skorzystają.
  
• Testuj, testuj, testuj. Jeśli nie przetestujesz, jak różne zachęty balansują twój protokół, to narażasz się na upadek w stylu terra-luny.

Podsumowanie

Prawidłowe zaprojektowanie tokenomii projektów nie jest łatwe. Mimo że może się intuicyjnie wydawać, że wybór różnych incentyw i parametrów zadziała, jest to powód, dla którego wartość tokenów projektów często spada do 0. Istnieją jednak sprawdzone i przetestowane praktyki projektowe. Zostań z nami, aby je poznać!

Jeśli szukasz sposobu na zaprojektowanie zrównoważonego modelu tokenomicznego dla swojego projektu DeFi, proszę skontaktuj się z nami pod adresem contact@nextrope.com. Nasz zespół jest gotowy, aby pomóc Ci stworzyć tokenomię, która pomoże twojemu projektowi w długoterminowym wzroście.

FAQ

Czym jest tokenomia?

• Tokenomia odnosi się do studiowania i analizy ekonomicznych cech kryptograficznego tokenu, kluczowych dla finansowania i sukcesu projektów blockchain.

Jakie są najważniejsze zasady projektowania tokenomii?

• Podstawowe zasady obejmują zapewnienie użyteczności tokenów, analizę porównawczą projektów oraz dążenie do minimalizowania zmienności w celu wspierania zrównoważonego wzrostu.

Jak popyt i podaż wpływają na tokenomię?

• Strona podażowa obejmuje mechanizmy takie jak ograniczanie podaży tokenów lub dostosowywanie stóp inflacji, podczas gdy strona popytowa koncentruje się na tworzeniu autentycznej użyteczności i incentyw dla posiadaczy tokenów.

Jakie są częste pułapki popełniane przy projektowaniu tokenomii?

• Najczęstsze problemy występują, gdy główną funkcją tokenu jest transfer wartości, a nie wspieranie tworzenia wartości. (np. możesz stakować bezużyteczny token, aby otrzymać więcej tego bezużytecznego tokenu)

Jak tokenomia może być testowana przed wypuszczeniem produktu?

• Tokenomię można testować, konstruując modele stochastyczne i uruchamiając dużą liczbę losowych symulacji.