Tokenomia jest często definiowana jako dziedzina zajmująca się określaniem i ocenianiem cech ekonomicznych kryptograficznego tokenu. Dziś większość projektów blockchain finansuje swoje operacje poprzez sprzedaż tokenów. Z tego powodu, założyciele muszą mieć dobrą znajomość procesu projektowania tokenomii. Co zaskakujące, badania pokazują, że w większości przypadków projektowanie tokenomii jest nieracjonalne i oparte na intuicji. W tym artykule podchodzimy do tematu z perspektywy wspartej danymi empirycznymi i sprawdzonymi w działaniu.
Na Co Zwrócić Uwagę?
Optymalna tokenomia zależy od szczegółów projektu. Częścią tego jest decydowanie, jakie zachowania chcesz zachęcić (lub zniechęcić) w sposób, który jest zgodny z interesami projektu. Jest to trudne zadanie, ponieważ musisz zidentyfikować każde istotne zachowanie użytkownika i odpowiadające mu zachęty. Musisz także wybrać parametry ilościowe, które zapewnią odpowiednią równowagę. W przypadku protokołów DeFi ryzyko systemowe jest szczególnie wysokie. Arbitralne parametry i założenia często prowadzą do negatywnych sprzężeń zwrotnych i podatności na ataki. Z tego powodu wszystkie systemy tokenomiczne powinny być poddane testom i zweryfikowane przed wydaniem.
Najważniejsze Reguły
Istnieje wiele dobrych praktyk, których założyciele powinni przestrzegać podczas projektowania tokenomii dla swojego projektu. Krótko omówimy najważniejsze z nich.
Użyteczność Przede Wszystkim
To może wydawać się oczywiste, ale pozwól mi wyjaśnić... To, co ma znaczenie w kontekście tokenomii, to użyteczność twojego tokenu - to nie jest to samo, co użyteczność twojego produktu. Popyt na produkty blockchain nie przekłada się automatycznie na popyt na ich natywne tokeny! Chociaż adopcja twojego produktu przez użytkowników jest ważna, to nie wystarczy. Musisz powiązać wartość twojego tokenu z sukcesem produktu. Można to zrobić poprzez różne mechanizmy przechwytywania wartości, np. redystrybucję zysków wśród posiadaczy tokenu.
(PS. Governance i staking zdecydowanie nie są wystarczające!)
Spójrz na Podobne Projekty
Podczas projektowania tokenomii warto szukać projektów podobnych do tego, który tworzysz. Im bardziej podobne, tym lepiej. Przeczytaj ich dokumentacje techniczne (whitepaper), zbadaj ich tokenomię i przyjrzyj się kluczowym metrykom. Następnie zadaj sobie pytanie - co zrobili dobrze, a jakie popełnili błędy? Z pewnością znajdziesz jakąś inspirację. Kluczową metryką, którą możesz użyć przy decydowaniu o początkowej wycenie twojego projektu, jest Total Value Locked/Market Capitalization
Minimalizuj Zmienność Cen
Jako founder kluczową metryką, która zadecyduje, czy ludzie nazwą cię geniuszem czy oszustem, jest cena twojego tokenu. Z tego powodu wiele zespołów optymalizuje tokenomię pod kątem wysokiej ceny tokenu ponad wszystko. Często robi się to, oferując niezrównoważony procent w zamian za stakowanie tokenów. Inne popularne wybory to spalanie (burning) tokenów lub programy skupu tokenu finansowane czymś innym niż przychody. Chociaż te mechanizmy mogą napędzać marketing i podnosić cenę, nie zwiększają wartości samego protokołu. Rezultatem jest wysoka zmienność i brak odporności na ataki spekulacyjne oraz niekorzystne warunki rynkowe. Ironią jest, że optymalizacja pod kątem wysokiej ceny zwykle prowadzi do odwrotnego efektu. Zamiast tego powinieneś skupić się na minimalizowaniu zmienności, ponieważ sprzyja to zrównoważonemu wzrostowi.
Podażowa Strona Tokenomii
Tokenomia strony podażowej odnosi się do wszystkich mechanizmów, które wpływają na liczbę tokenów w obiegu i ich strukturę alokacji.
Chociaż podaż jest ważna dla projektowania tokenomii, nie jest tak znacząca, jak wielu ludzi myśli. Mechanizmy takie jak staking czy spalanie powinny być zaprojektowane tak, aby wspierać użytkowanie produktu i nie kreują wartości same w sobie.
Ograniczona czy Nieograniczona Podaż
Założyciele przywiązują dużo uwagi do wyboru między ograniczoną a nieograniczoną podażą tokenu. Panuje powszechne przekonanie, że ustalenie maksymalnego limitu podaży zwiększa wartość obecnie krążących tokenów. Badania pokazują, że to nie ma większego znaczenia, a nawet tokeny bez ograniczonej podaży statystycznie radzą sobie nieco lepiej.
Stopa Inflacji
Projekty powinny dążyć do niskiej, stabilnej inflacji. Z wyjątkiem gdy roczna stopa inflacji przekracza 100%, istnieje bardzo mało korelacji między tempem zmian podaży a ceną tokenu. Z tego powodu zaleca się dostosowanie emisji tokenów w sposób, który sprzyja aktywności w protokole. Rozsądna stopa inflacji, która nie wpłynie na cenę, mieści się w przedziale 1-5% miesięcznie.
Alokacja
Standard w branży wygląda w przybliżeniu w ten sposób:
Popytowa Strona Tokenomii
Strona popytowa tokenomii dotyczy subiektywnej chęci ludzi do kupowania tokenów. Powody mogą być różne. Może to być ze względu na użyteczność tokenów, spekulacje, lub zachęty finansowe zapewnione przez twój protokół. Czasami ludzie działają irracjonalnie, więc popyt na tokeny musi być rozważany w kontekście ekonomii behawioralnej.
Rola Incentyw
Podstawowym bodźcem, który napędza popyt na twój token, powinna być jego użyteczność. Użyteczność tokena to jego realne zastosowanie lub sposób, w jaki przechwytuje wartość generowaną przez użytkowanie twojego produktu. Staking, zapewnianie płynności, polityka deflacyjna i inne mechanizmy kontroli podaży mogą wspierać akumulację wartości tokenów. Powszechnym sposobem są skupy tokena finansowane z przychodów. Projekty mogą używać zebranych opłat, aby kupować swoje tokeny na zdecentralizowanych giełdach (DEX-ach). Kupione tokeny można spalić (burning) lub przeznaczyć do funduszu na dalszy rozwój projektu.
Jak zaprojektować incentywy
- Uczyń je namacalnymi. Jeśli chcesz promować pożądane zachowania w ekosystemie, musisz zapewnić rzeczywiste nagrody. Ludziom nie zależy na prawach do zarządzania, ponieważ te prawa nie przekładają się na żadną wartość pieniężną. Z drugiej strony, dbają o nagrody za staking, które mogą sprzedać z zyskiem.
- Uczyń je łatwymi do zrozumienia. Jeśli chcesz zachęcać lub zniechęcać do określonych zachowań użytkowników, powinieneś jasno wyjaśnić, jak działają incentywy. Użytkownicy często nie mają czasu, aby zagłębiać się w Twoją dokumentację techniczną. Jeśli nie zrozumieją, jak działa Twój produkt, to z niego nie skorzystają.
- Testuj, testuj, testuj. Jeśli nie przetestujesz, jak różne zachęty balansują twój protokół, to narażasz się na upadek w stylu terra-luny.
Podsumowanie
Prawidłowe zaprojektowanie tokenomii projektów nie jest łatwe. Mimo że może się intuicyjnie wydawać, że wybór różnych incentyw i parametrów zadziała, jest to powód, dla którego wartość tokenów projektów często spada do 0. Istnieją jednak sprawdzone i przetestowane praktyki projektowe. Zostań z nami, aby je poznać!
Jeśli szukasz sposobu na zaprojektowanie zrównoważonego modelu tokenomicznego dla swojego projektu DeFi, proszę skontaktuj się z nami pod adresem contact@nextrope.com. Nasz zespół jest gotowy, aby pomóc Ci stworzyć tokenomię, która pomoże twojemu projektowi w długoterminowym wzroście.
FAQ
Czym jest tokenomia?
- Tokenomia odnosi się do studiowania i analizy ekonomicznych cech kryptograficznego tokenu, kluczowych dla finansowania i sukcesu projektów blockchain.
Jakie są najważniejsze zasady projektowania tokenomii?
- Podstawowe zasady obejmują zapewnienie użyteczności tokenów, analizę porównawczą projektów oraz dążenie do minimalizowania zmienności w celu wspierania zrównoważonego wzrostu.
Jak popyt i podaż wpływają na tokenomię?
- Strona podażowa obejmuje mechanizmy takie jak ograniczanie podaży tokenów lub dostosowywanie stóp inflacji, podczas gdy strona popytowa koncentruje się na tworzeniu autentycznej użyteczności i incentyw dla posiadaczy tokenów.
Jakie są częste pułapki popełniane przy projektowaniu tokenomii?
- Najczęstsze problemy występują, gdy główną funkcją tokenu jest transfer wartości, a nie wspieranie tworzenia wartości. (np. możesz stakować bezużyteczny token, aby otrzymać więcej tego bezużytecznego tokenu)
Jak tokenomia może być testowana przed wypuszczeniem produktu?
- Tokenomię można testować, konstruując modele stochastyczne i uruchamiając dużą liczbę losowych symulacji.