eIDAS 2.0 i EUDI Wallet – przewodnik od podstaw

Dla kogo jest ten tekst? Dla osób, które po raz pierwszy stykają się z eIDAS 2.0 i EUDI Wallet. W prosty sposób wyjaśniamy, co to jest, kogo dotyczy, jak działa i co zrobić, żeby wdrożyć to sensownie – zarówno w administracji, jak i w firmie.

eIDAS 2.0 w pigułce

• Cel regulacji: ujednolicić identyfikację cyfrową w całej UE i umożliwić obywatelom oraz firmom szybkie, bezpieczne i transgraniczne załatwianie spraw online.
• Nowość: obowiązkowa akceptacja portfeli tożsamości (EUDI Wallet) w sektorze publicznym i etapowo w wybranych sektorach prywatnych (bankowość, telekomy, duże platformy itp.).
• Efekt biznesowy: krótsze ścieżki, mniej błędów, mniej danych do przetwarzania, spójny audyt.

Kluczowe terminy

→ Sprawdź aktualny stan aktów wykonawczych

Co to jest EUDI Wallet?

EUDI Wallet (European Digital Identity Wallet) to aplikacja/portfel użytkownika wykorzystująca technologię blockchain, w którym przechowuje poświadczenia (ang. verifiable credentials) wystawione przez zaufane instytucje. Zamiast przesyłać skany dokumentów, użytkownik potwierdza konkretny atrybut, np.:

• „mam 18+ lat” (bez ujawniania daty urodzenia),
• „mam prawo jazdy kategorii B”,
• „jestem rezydentem danego kraju”,
• „posiadam uprawnienie X”.

Trzy role w systemie

• Issuer (wystawca): urząd, uczelnia, bank lub inna instytucja, która wystawia poświadczenie.
• Holder (posiadacz): obywatel/klient przechowujący poświadczenia w portfelu EUDI.
• Verifier (weryfikujący): urząd/instytucja/firma, która chce sprawdzić konkretny atrybut i podejmuje decyzję (np. przyjęcie wniosku, dopuszczenie do usługi).

Atrybuty zamiast dokumentów

Zamiast kopiować całe dokumenty (pełne dane), weryfikujący prosi tylko o to, co niezbędne. To podejście:

• skraca i upraszcza ścieżki,
• redukuje ryzyko (mniej wrażliwych danych),
• poprawia zgodność z RODO (minimalizacja danych).

eIDAS 2.0 i EUDI Wallet – dwa przykładowe przepływy pracy

Rejestracja do usługi publicznej (np. świadczenie lokalne)

1. Wniosek online → klik „Zaloguj przez EUDI Wallet”.
2. Użytkownik potwierdza w portfelu udostępnienie atrybutów: „pełnoletniość”, „zameldowanie” w gminie.
3. System weryfikuje poświadczenia i automatycznie uzupełnia wniosek.
4. Wniosek trafia do rozpatrzenia bez przesyłania skanów.

Efekt: mniej braków formalnych, krótsze kolejki, p95 czasu weryfikacji < 2 min.

Onboarding w banku (KYC/KYB)

1. Klient wybiera „Weryfikacja tożsamości przez EUDI”.
2. Bank prosi o atrybuty: tożsamość, rezydencja podatkowa, potwierdzenie dochodu (jeśli potrzebne).
3. Dane zaciągane są jako poświadczenia z wystawców (np. administracja, pracodawca).
4. Decyzja KYC – szybciej i z lepszym audytem.

Efekt: mniej manualnych kontroli, lepsza jakość danych, krótszy time to yes.

eIDAS 2.0 – co musi przygotować instytucja

• Integrację z EUDI przez IdP/SSO lub dedykowaną bramkę poświadczeń (RP – relying party).
• Mapę atrybutów: które atrybuty są potrzebne do danej decyzji/procesu.
• Polityki prywatności i retencji, DPIA (ocena skutków dla ochrony danych), ścieżki obsługi praw użytkownika.
• Logi audytowe: czytelne, eksportowalne, z zachowaniem prywatności.
• Ścieżkę awaryjną (fallback), jeśli portfel jest chwilowo niedostępny.
• Testy wydajności/UX (w tym p95) i hardening bezpieczeństwa przed pilotażem.

Architektura EUDI Wallet

• Warstwa tożsamości (IdP/SSO): przyjmuje żądania z frontów (portal, aplikacja), prowadzi do portfela EUDI i odbiera atrybuty.
• Usługa weryfikacji atrybutów (RP): waliduje podpisy, ważność i źródła poświadczeń.
• Systemy dziedzinowe: dostają tylko potrzebne atrybuty, a nie pełne dokumenty.
• Ślad dowodowy (opcjonalnie): zapis kryptograficznego hash + timestamp (off-chain lub on-chain) bez danych osobowych na potrzeby niepodważalności.

RODO i bezpieczeństwo

• Minimalizacja: zbieraj tylko atrybuty niezbędne do decyzji.
• DPIA przed startem: przepływy danych, retencja, role i uprawnienia.
• Klucze i logi: rotacja, separacja dostępu, możliwość audytu.
• Brak danych osobowych on-chain: jeśli potrzebny jest „dowód”, wystarczy hash i znacznik czasu.
• Retesty bezpieczeństwa: przed pilotem i po zmianach.

eIDAS 2.0 – KPI, ryzyka i jak je adresować

KPI:

• współczynnik ukończeń,
• p95 czasu weryfikacji,
• porzucenia,
• terminowość obsługi wniosków/RODO.

Ryzyka i mitigacja:

• Nadmiarowe dane → wróć do mapy atrybutów i DPIA.
• Brak fallbacku → zapewnij alternatywę i komunikaty.
• Późny hardening → zaplanuj retesty na osi wdrożenia.
• Słaba komunikacja → krótkie instrukcje i szkolenia dla zespołów.

Odbierz roadmapę EUDI w 24 godziny. Jedno 30-min spotkanie z architektem i inżynierem po którym otrzymasz mapę dwóch ścieżek, plan integracji IdP i KPI.